دسته‌بندی نشده, مقالات

اجرای صحیح والپست

اجرای صحیح والپست

هدف طراحی و عملکرد اجرای صحیح والپست:

طراحی و اجرا صحیح والپست در مهندسی عمران بسیار به هم وابسته هستند. همانطور که در طراحی باید مسائل اجرایی در نظر گرفته شوند، به هنگام اجرا نیز باید شناخت نسبی از پشت پرده طراحی و دیتیلهای ارائه شده داشته باشیم. اجزای ساختمان به دو قسمت سازه ای و غیرسازه ای تقسیم میشوند.

که تعریف آنها به صورت زیر ارائه شده است:

اعضای سازه ای :اجزایی از ساختمان که با تأمین مقاومت در برابر بارهای ثقلی و یا جانبی، نیروها را از طریق مسیری پیوسته تا شالوده منتقل میکند.

تیرها، ستونها، دالها، مهاربندیها، دیوار برشیها، پایه ها، تیرهای همبند و اتصاالت از جمله این اجزا هستند.

اعضای غیرسازه ای:هر جزء معماری، الکتریکی یا مکانیکی از ساختمان که به صورت دائم نصب شده ولی در انتقال بارهای ثقلی و جانبی، به روش افزایش مقاومت یا سختی سازه، به شالوده نقشی نداشته باشند اعضای غیر سازه ای گفته میشود. دیوارها از نوع پیرامونی یا تیغه های داخلی از جمله اعضای غیرسازه ای محسوب میشوند. دیوارهای غیرسازه ای بسته به نوع قرارگیری آن، در حالتی که عملکرد میانقابی از آنها انتظار نداشته باشیم، باید در مقابل بارهای وارده ناشی از فشار و مکش باد، نیروها و جابه جایی های زلزله و بارهای ناشی از ضربه مهار شوند.

در طراحی دیوارها در برابر بارهای وارده سه عامل به شرح زیر مورد بررسی و کنترل قرار می گیرند که تاثیر اجرای صحیح والپست ها بر این سه عامل کاملا مشهود است:

یک: اتصال دیوار به تکیه گاه باید قادر به تحمل نیروهای خارج از صفحه وارده به دیوار ناشی از بار باد، زلزله و اثرات ضربه باشد.

دو: دیوار باید در راستای داخل صفحه از سازه جدا شود و اندرکنشی بین آنها نباشد.

سه: باید قادر به تحمل جابه جایی نسبی و تغییر شکلهای تعریف شده باشد.

علاوه بر معیارهای طراحی دیوار تحت نیروهای مذکور، معیارهای بهره برداری نیز موضوع مهمی می باشد. از جمله معیارهای بهره برداری دیوارها میتوان

به موارد زیر اشاره کرد:

۱- محدودیت در تغییر شکل و لرزش دیوار در خارج از صفحه

۲- مقاومت در برابر انتقال حرارت و صوت

۳-مقاومت در برابر آتش

۴- مقاومت در برابر نفوذ رطوبت بخصوص در زیرزمین یا نواحی مرطوب

در یک تقسیم بندی کلی، دیوارها به دو نوع دیوارهای پیرامونی (خارجی) و تیغه (دیوار داخلی یا پارتیشن) دسته بندی می شوند. دیوارهای پیرامونی به دو طریق میتوانند اجرا شوند. در یک حالت دیوار از سازه اصلی جدا میشود و در حالت دیگر این جداسازی صورت نمی گیرد که در این حالت به دیوار اجرا شده میانقاب نیز گفته میشود.

درواقع میانقاب به دلیل اجرا در داخل قاب سازه فلزی یا بتنی و وجود اندرکنش بین این دو به این نام شناخته می شود. پس میتوان نتیجه گرفت در یک تقسیم بندی دیگر، دیوارها از نظر عملکرد لرزه ای به دو قسمت دسته بندی می شوند:

میانقابی یا چسبانده شده به سازه:

دیوارهای چسبانده شده به سازه در سختی آن دخالت دارند و باید برآورد نیروهای وارد بر آن دخالت داده شوند.

غیرپیوسته یا جداسازی شده از سازه:

دیوارهای غیر پیوسته به دیواری اطلاق می شود که بجز در کف ها با پیش بینی درز انقطاع از سازه باربر جانبی جدا شده و در سختی آن دخالت ندارند و مزاحمتی برای رفتار سازه ایجاد نمی کنند. در دیوارهای غیر پیوسته لازم است دیوار و اتصالات آن صرفا تحت اثر نیروهای اینرسی خارج صفحه کنترل شوند. اجرای صحیح والپست در این نوع دیوارها الزامی است.

وجود میانقاب باعث افزایش سختی و مقاومت سازه در برابر بارهای جانبی و کاهش شکل پذیری سازه میشود. با افزایش سختی سازه، پریود طبیعی سازه کاهش پیدا میکند و درنتیجه نیروی زلزله بیشتری را جذب خواهد کرد. علاوه برآن، تغییر سختی توسط میانقاب ها میتواند موجب تغییر مرکز سختی و در نتیجه تحمیل پیچش به سازه شود، لذا با این توضیحات میتوان نتیجه گرفت که درصورتی که دیوار به صورت میانقابی اجرا شود، باید اثرات جانبی آن در رفتار سازه به نحو مناسبی لحاظ شود.

در استاندارد 2800 ویرایش چهارم، این موضوع در کاهش پریود تجربی سازه در نظر گرفته شده است.

با توجه به آیین نامه 2800 میانقاب میتواند تأثیر قابل توجهی در رفتار لرزه ای کل سازه به خصوص سازه های با سیستم قاب خمشی داشته باشد.

همانطور که میدانیم سازه ها میتوانند تحت نیروی زلزله اندکی جابه جایی مجاز داشته باشند تا به کمک این جابه جایی بخشی از نیروی زلزله مستهلک شود. این در حالی است که میانقاب های موجود در ساختمان که معمولا از مصالح با سختی بالا ساخته می شوند، ممکن است در صورت اجرای نامناسب، از جابه جایی مجاز سازه جلوگیری نمایند که این امر ممکن است سبب آسیب رسیدن به کل ساختمان شود. به عبارت دیگر، به دلیل اینکه نیروی وارد بر ساختمان تحت زلزله با سختی سازه رابطه مستقیم دارد، با افزایش سختی به دلیل وجود میانقاب ها، نیروی زلزله جذب شده توسط سازه هم افزایش می یابد که این پدیده سبب آسیب رسیدن به ساختمان میشود.

نتیجه: با توضیحات این بخش متوجه شدیم که به دلیل عدم قطعیت های ایجاد شده در عملکرد میانقابی، به طور کلی جداسازی دیوار از قاب سازه منطقی تر بوده و پیوست 6 استاندارد 2800 قصد دارد راهکار جداسازی دیوار از سازه اصلی و نحوه اجرای صحیح والپست را معرفی و به عنوان یک روش جایگزین (در مقابل عملکرد میانقابی دیوارها) ارائه نماید.

 

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *