میلگرد بستر:

به طور کلی برای همگن نمودن بلوک های دیوار از میلگرد بستر استفاده می شود. مطابق بند 6-1-4-2 آیین نامه پیوست ششم ۲۸۰۰ زلزله تیغه های بلوکی و دیوارهای مشابه با یک پوسته و دال دو طرفه طراحی می شوند.
برای یکپارچه سازی دیوارها باید از المان مسلح کننده میلگرد بستر خرپایی یا نردبانی استفاده نمود. (البته برای دیوارهای با ملات بستر نازک یا ملات چسبی از بست دوخت استفاده می شود. میلگردها و بستهای مورد استفاده باید طبق ضوابط مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان در مواردی که مورد نیاز است از جنس فولاد ضد زنگ یا فولاد گالوانیزه و یا میلگرد آجدار سرد نورد باشند. حداقل سطح مقطع مسلح کننده ۰/۰۰۰۳ سطح مقطع موثر دیوار با برش خارج از صفحه می باشد. حداکثر فاصله قطعات مسلح کننده دیوار یک متر می باشد که باید قطعه بر اساس آن طراحی و محاسبه شود.

میلگردهای بستر تولیدی SAFE WALL  در شاخه های 3 متری به صورت تمام اتوماتیک و در عرض های 5/5 ، 11، 15 ، 20 سانتیمتر با مفتول آجدار 4 گالوانیزه شده آماده سفارش می باشد.( این حداقل قطر مجاز میلگرد در آیین نامه می باشد و میلگرد مورد استفاده کمتر از این مقدار مغایرت دارد).

لازم به ذکر است محصول تولیدی این شرکت از نوع خرپایی و آجدار می باشد.

نکته مهم قطر مفتول مورد استفاده:

طبق نشریه ۷۲۹، (ضابطه ۷۲۹ ) حداقل قطر میلگردهای بستر ۴ میلیمتر و حداکثر قطر آنها نصف ضخامت ملات بستر است. در اجرای دیوار با بلوکهای رسی (آجری یا سفالی) و سیمانی، ضخامت ملات نباید از ۱۶ میلیمتر تجاوز کند؛ لذا حداکثر قطر ۸ میلیمتر می شود.

معمولا ضخامت ملات بستر ۱۰ میلیمتر و قطر میلگرد بستر ۴ الی ۴.۵ میلیمتر در نظر گرفته میشود. دلیل محدودکردن ضخامت ملات بستر به ۱۶ میلیمتر، اثر محصورشدگی ملات می باشد. مقاومت فشاری المان بنایی یعنی دیوار، به مقاومت فشاری واحد بنایی و ملات و ضخامت مالت بستگی دارد. درصورتیکه ضخامت مالت از حدی بیشتر باشد، محصورشدگی ملات بین واحدهای بنایی رعایت نشده و اثر مقاومت فشاری ملات بر مقاومت فشاری المان بنایی بیشتر و مقاومت دیوار کاهش می یابد. واضح است که مقاومت فشاری واحد بنایی به مراتب از ملات بیشتر است.

محاسبه تعداد میلگرد بستر در ارتفاع دیوار(محاسبه تعداد میلگرد بستر در دیوار):

در قسمت بالا مطابق استاندارد پیوست ششم دو شرط برای مقدار مجاز میلگردهای بستر یک قاب وجود دارد. شرط اول حداکثر فاصله قطعات مسلح کننده دیوار یک متر می باشد که واضح می باشد. اما شرط دوم که نیاز به محاسبه دارد حداقل سطح مقطع مسلح کننده ۰/۰۰۰۳ سطح مقطع موثر دیوار با برش خارج از صفحه باشد یعنی چه؟

d= قطر میلگرد بستر (معمولا 4 میلیمتر) می باشد.

n= تعداد میلگرد بستر در ارتفاع دیوار

h= ارتفاع دیوار

t= ضخامت دیوار

با توجه به فرمول بالا به مثال زیر توجه کنید

مثال: برای یک دیوار به ضخامت 10 سانتی متر و ارتفاع 3 متر، تعداد میلگرد بستر به قطر 4 میلیمتر برابر 7 عدد می باشد.

با توجه به مثال بالا در یک دیوار به ارتفاع سه متر نیاز به 7 ردیف میلگرد بستر می باشد.

نکات مهم اجرایی و خرید میلگرد بستر:

• به طور کلی میلگرد بستر خرپایی سختی بیشتری نسبت به میلگرد بستر نردبانی دارند و استفاده از آن در اولویت اول قرار دارد.
• میلگرد بستر باید به طور کامل در داخل ملات بستر قرار گیرد تا از طریق ملات، پیوستگی بین واحد بنایی و میلگرد بستر فراهم شود. در نتیجه ابعاد صحیح و آجدار بودن میلگرد باید در هنگام خرید مورد توجه قرار گیرد.
• همانطور که گفتیم به منظور پیوستگی بهتر میان میلگرد بستر و ملات، بایدسطح مفتول ها آجدار باشد و مفتول میانی میتواند به صورت ساده و دارای
  سطح صاف باشد(بهتر است آجدار باشد).
• از خرید میلگرد بستر با قطر مفتول کمتر از 4 میلیمتر طبق استاندارد خودداری نمایید.
• برای جلوگیری از پدیده خوردگی در میلگردهای بستر، بهتر است از میلگردهای بستری که به صورت گالوانیزه تولید شده اند استفاده کنیم. همچنین
  می توان از میلگردهای بستر با پوشش اپوکسی و یا فولاد ضدزنگ استفاده کرد.
• استفاده از میلگرد بستر در داخل تیغه ها دلیلی بر عدم استفاده از والپست منقطع یا وادار میانی نمی باشد. میلگرد بستر برای افزایش مقاومت خمشی و همگن نمودن دیوار می باشد در صورتیکه ناودانی منقطع برای مهار جانبی دیوار است.
• میلگرد بسترهای خرپایی سختی بیشتری نسبت به میلگرد بستر نردبانی دارند و استفاده از آن در اولویت اول قرار دارد.
• میلگرد بستر باید به طور کامل در داخل ملات بستر قرار گیرد تا از طریق ملات، پیوستگی بین واحد بنایی و میلگرد بستر فراهم شود.
• استفاده از میلگرد بستر در داخل تیغه ها دلیلی بر عدم استفاده از والپست منقطع یا وادار میانی نمی باشد. این محصول برای افزایش مقاومت خمشی و همگن نمودن دیوار می باشد در صورتیکه ناودانی منقطع برای مهار جانبی دیوار است.
• طبق پیوست ۶ استاندارد ۲۸۰۰ حداکثر فاصله مسلح کننده های دیوار (میلگردهای بستر) باید از هم کمتر از ۱ متر باشد؛ لذا در طراحی و اجرا نباید فاصله قائم میلگردهای بستر از این مقدار بیشتر شود. واضح است که نیروی وارده به طبقات بالاتر بیشتر از طبقات پایینتر میباشد. پس هرچه به سمت طبقات بالاتر برویم، فاصله میلگردهای بستر میتواند کمتر باشد. این موضوع در اجرا در تیپ بندی که طراح تعیین کرده است، به وضوح قابل رؤیت خواهد بود. برای مثال ممکن است در طبقات بالا هر ۲ رج در میان قرار داده شود ولی این فاصله در طبقات پایین ۳ رج در میان تعبیه شود.

محاسبه وزن میلگرد بستر به صورت تئوری :

به منظور خرید میلگرد بستر لازم است تا توجه بسیار به وزن آن داشته باشید و این پارامتر را نیز مورد بررسی قرار دهید.

روش قدیمی :

۷.۸۵/۱۰۰۰* طول * ۳.۱۴ * شعاع  * شعاع = وزن میلگرد

در این فرمول برای محاسبه وزن میلگرد لازم است تا میزان شعاع و طول مفتول بر اساس میلی‌متر اندازه‌گیری و در فرمول قرار گیرد. روشی که در بالا گفتیم امروزه قدیم می باشد و از روش جدیدی برای محاسبه وزن میلگرد استفاده می‌شود. فرمول جدید محاسبه وزن بر اساس استاندارد ISO3132 بوده و فرمول مورد استفاده برای محاسبه وزن میلگرد به شرح زیر است:

۱۶۲ / سایز میلگرد * سایز میلگرد = وزن میلگرد

وزن حاصل در برای یک متر طول مفتول می باشد که در عدد ۹ متر (مقدار مورد نیاز برای تولید شاخه سه متری) ضرب می شود.

مقایسه میلگرد بستر و الیاف شیشه یا کربن یا وال مش:

میلگرد بستر و الیاف شیشه و کربن یا به اصطلاح وال مش هر دو از روشهای پیشنهادی پیوست ششم استاندارد 2800 زلزله می باشند.

قیمت میلگرد بستر معمولا بیشتر و اجرای آن بسیار ساده تر از الیاف می باشد در صورتی که قیمت الیاف کمتر و اجرای آن محدود به دیوارهای داخلی و پیچیده تر می باشد. 

الیاف را نمی توان در دیوارهای جانبی به دلیل محدودیت دسترسی خصوصا در درز انقطاع استفاده نمود زیرا به دلیل رفت و برگشتی بودن نیروی زلزله آیین نامه تاکید بر اجرای دو طرفه این محصول دارد که عملا در نقاط مذکور غیر قابل اجرا می باشد و روشهایی که شرکتهای تولید کننده این محصولات ارائه میدهند هنوز هیچ مدرک و مجوز اجرایی ندارد.